บัญชีแยกประเภท

สำหรับสมุดบัญชีแยกประเภทนี้เป็นสมุดบัญชีขั้นปลายที่ต้องผ่านมาจากบัญชีรายวันขึ้นต้นเสียก่อนซึ่งเป็นสมุดขั้นต้น  ดังนั้นแล้วการบันถึงบัญชีจากผ่านบัญชีนั้นจะต้องอยู่ในประเภทเดียวกัน  ซึ่งแต่ละประเภทจะมีชื่อบัญชีที่เราได้จัดตั้งและแบ่งหมวดหมู่เอาไว้  หลังจากเราได้ทำรายการค้ามาจากสมุดรายวันขั้นต้นแล้วผ่านมาสมุดบัญชีแยกประเทภจะมีการหายอดคงเหลือก่อนสุดท้ายจะจัดทำงดทดลองเพื่อหายอดดุลนั้นเอง  สมุดบัญชีจะแยกประ  สินทรัพย์  หนี้สิน  ส่วนของเจ้าของ  รายได้  ค่าใช้จ่าย  หรือจะเป็นการแยกย่อยลงไปอีกตามหมวดหมู่ก็ได้
แต่การเรียนการสอนบัญชีทั่วไปจะเป็นบัญชีรูปตัว T ที่เคยกล่าวไว้แล้วลัษณะจะมีการบัญทึกคล้ายกันแต่ว่าต่อไปนี้จะเป็นจัดบัญชีมาตรฐานมากขึ้นกว่า  โดยมีการแบ่งประเภทของบัญชีแยกประเภทคือ  แบบมาตรฐาน  และแบบยอดคงเหลือ  ดังตัวอย่างตามรูป

แบบมาตรฐาน
เลขที่….

วัน เดือน ปี	รายการ	หน้า บัญชี	เดบิต	วัน เดือน ปี	รายการ	หน้า บัญชี	เครดิต

ตามรูปแบบที่แสดงทั้งหมดมี 8 ช่อง  จะมีการแบ่งเป็นสองด้าน  บ้านเดบิตและด้านเครดิตเหมือนกัน  ช่องแรงจะวันเดือนปีเป้นเวลาสำหรับรายการโดยจะตรงกับสมุดรายวันทั่วไป  รายการ  หน้าบัญชี  เป็นการระบุหน้าของสมุรายวันทั่วไปที่ได้นำรายการมาบันทึกไว้  ช่องเดบิตและเครดิตมีไว้สำหรับใส่จำนวนเงินที่ได้นำมาจากสมุดรายวันทั่วไป  โดยทั่วไปบัญชีสินทรัพย์จะมียอดคงเหลือทางด้านเดบิต  ส่วนบัญชีทางด้านหนี้สินและส่วนของเจ้าของจะมียอดคงเหลือทางด้านเครดิต  แล้วดานบนขวาจะเป็นเลขที่บัญชีที่เราได้จัดหมวดหมู่ไว้  ซึ่งจะแสดงวิธีทำต่อไป

แบบยอดคงเหลือ

เลขที่….

วัน เดือน ปี	ราการ	หน้า บัญชี	เดบิต	เครดิต	ยอดคงเหลือ

จะเห็นว่ามีช่องสำหรับการลงรายการเดียวเท่านั้นส่วนยอดเดบิตและเครดิตก็จะย้ายไปอีกฝั่งและอยู่ติดกัน  ช่องสุดท้ายจะเป็นช่องสำหรับยอดคงเหลือซึ่งจะมีการคำนวณยอดคงเหลือไว้ที่ช่องนี้ทุกรายกาย  ทำให้เราทราบยอดคงเหลือได้ทุกคั้ง  เราจะพบเห็นบัญชีประเภทนี้ในสมุดบัญชีของธนคารนั้นเอง  โดยธนาคารนั้นจะตั้งเราเป็นเจ้าหนี้ของธนาคาร  เมื่อเราฝากหรือว่าถอดจะพบว่ามียอดเงินคงเหลือแสดงทุดครั้ง